මගේ අවසාන ලිපියෙන් මම කැනේඩියානු මානව හිමිකම් ක්‍රියාවලිය පිළිබඳව දීර්ඝ වශයෙන් සාකච්ඡා කලා. අද ලිපියෙන් මම සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වන්නේ කැනඩාවේ මානව හිමිකම් පිලිබදව.
ඊට පෙර, අපි කැනඩාවේ වත්මන් ආගමන යාවත්කාලීන බලමු.
- පසුගිය වසරේ කැනඩාව වැඩි සංක්‍රමණිකයින් පිරිසක් පිටුවහල්(Deportations) කළ අතර එය දශකයක පමණ කාලයකදී වාර්ෂිකව සිදු වූ ඉහළම ඉවත් කිරීමේ මට්ටමට ළඟා උනා. මින් වැඩිහරියක් සරණාගත හිමිකම් ප්‍රතික්ෂේප කරන ලද පුද්ගලයින් බව රොයිටර් පුවත් සේවය ලබා ගත් දත්ත පෙන්වා දෙනවා.
- පසුගිය නොවැම්බර් අග වන විට, අගමැති ජස්ටින් ටෲඩෝගේ නායකත්වයෙන් යුත් පාලක ලිබරල්වාදීන් බලයට පත් වූ 2015 සිට කැනඩාවේ ඉවත් කිරීමේ සංඛ්‍යාව ඉහළම මට්ටමට ළඟා වී තිබුණා. මෙම පිටුවහල් කිරීම් සඳහා රජය වැඩි මුදලක් වැය කර තිබෙනවා. මෙම පිටුවහල් කිරීම් වලට මුලික හේතුව විය හැක්කේ සරණාගත හිමිකම් වැඩිවෙමින් පැවතීම පිළිබඳව එල්ල වන ප්‍රතිචාර සම්බන්ධයෙන් රජය දැඩි ලෙස කටයුතු කරන බව කැනේඩියානුවන්ට පෙන්වීමට උත්සාහ කිරීමක් විය හැකියි.
- කැනඩාව 2024 ජනවාරි 1 සිට නොවැම්බර් 19 දක්වා කාලය තුළ පුද්ගලයින් 7,300 ක් පිටුවහල් කර තිබෙනවා, එය 2023 වසරට වඩා 8.4% ක වැඩිවීමක් සහ 2022 ට වඩා 95% ක වැඩිවීමක්. මෙම දත්තවලට, ඔවුන්ගේම කැමැත්තෙන් පිටව ගිය පුද්ගලයින් සහ සරණාගතයින් ආපසු හරවා යවන ද්විපාර්ශ්වික ගිවිසුමක කොටසක් ලෙස එක්සත් ජනපදයට ආපසු යවන ලද අය අයත් නොවේ.
- https://www.ctvnews.ca/politics/article/canada-deports-more-people-predominantly-those-rejected-for-refugee-status/
- ආගමන අමාත්‍ය මාක් මිලර්, කැනඩාවේ 2025 අධිවේගී ප්‍රවේශ කාණ්ඩය( (Express Entry system) පදනම් කරගත් දිනුම් ඇදීම් පිලිබදව නිවේදනයක් කරනු ලැබූ අතර, ශ්‍රම හිඟය අවම කිරීම සඳහා කැනඩාව තුළ තවත් දිනුම් ඇදීම් සැලසුම් කරමින් සිටින බව පැවසුවා. මේ නිසා 2025 දී, කැනඩාවේ එක්ස්ප්‍රස් ප්‍රවේශ ක්‍රමයේ(Express Entry system) සැලකිය යුතු වෙනස්කම් දැක ගැනීමට පුළුවන් වේවි. අධ්‍යාපන වෘත්තීන්(Education occupations), සෞඛ්‍ය සේවා සහ සමාජ සේවා (Healthcare and social services) සඳහා ප්‍රමුඛතාවය දීම, වෙළඳාම්(Trades) ශක්තිමත් කිරීම සහ ප්‍රංශ භාෂා ප්‍රවීණතාවය(French language proficiency) කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම ගැන ඔහු නිවේදනය කලා.
- ආබාධිත පුද්ගලයින් සඳහා ගුරුවරුන්-ළමාරක්ෂක අධ්‍යාපනඥයින් සහ උපදේශකයින් සඳහා ඇති ඉල්ලුම සපුරාලීම සඳහා නව කාණ්ඩයක් හඳුන්වා දී තිබෙනවා.
- සෞඛ්‍ය සේවා සහ සමාජ සේවා-පවුල් වෛද්‍යවරුන්, හෙද වෘත්තිකයින්, දන්ත වෛද්‍යවරුන්, ඖෂධවේදීන්, මනෝවිද්‍යාඥයින් සහ කයිරොප්‍රැක්ටර්වරුන්(Chiropractors) ඇතුළු මෙම වෘත්තීන් ප්‍රමුඛතාවයක් ලෙස පවතිනවා.
- වෙළඳ වෘත්තීන්-වඩු කාර්මිකයන්, ජලනල කාර්මිකයන් සහ කොන්ත්‍රාත්කරුවන් වැනි දක්ෂ වෘත්තිකයන් සදහා දිගටම අවධානය යොමු කිරීමත් කෙරෙනු ලබනවා.
- ප්‍රංශ භාෂා ප්‍රවීණතාවය-ශක්තිමත් ප්‍රංශ භාෂා කුසලතා ප්‍රධාන තේරීමේ සාධකයක් ලෙස පවතිනවා, විශේෂයෙන් Quebec නගරයෙන් පිටත ෆ්‍රැන්කෝෆෝන්(Francophone)සංක්‍රමණය සඳහා.
- https://www.canada.ca/en/immigration-refugees-citizenship/news/2025/02/canada-announces-2025-express-entry-category-based-draws-plans-for-more-in-canada-draws-to-reduce-labour-shortages.html
දැන් අපි අපේ මාතෘකාවට යමු.
කැනඩාව සහ හිම
කැනඩාව කියන කොට අපිට හිම කියනදේ නම් අමතක කරන්න බෑ. කැනඩාවේ භූමි ස්කන්ධයෙන් සියයට 65%ක් වසරේ මාස 6කට වැඩි කාලයක් හිමවලින් වැහිලා තියෙන්නෙ. සැබෑ වශයෙන්ම, හිම කියන්නෙ කැනේඩියානු අනන්‍යතාවය හැඩ ගස්වන සංකේතයක්.
ලංකාවෙ ඉන්නා අපිට මේ හිම වැටීම සම්බන්ධව තියෙන්නෙ සෞන්දර්යාත්මක සහ ප්‍රේමනීය හැඟීමක් නේද? ඇත්තටම ගේ ඇතුලෙ ඉඳගෙන බලා ඉන්න කොට නම් හරිම සුන්දරයි තමයි. ගෙවල්, වාහන, වැඩ කරන තැන්, සාප්පු සංකීර්ණ, බස් කෝච්චි මේ හැම දේම උණුසුම් කරලා තියෙනවා වගේම හැමෝම සීතලට කෝට්, මේස්, සපත්තු දාලායි එලියට බහින්නෙ. ඒක නිසා හිමවල ප්‍රශ්නයක් කැනේඩියානුවන්ට ඒතරම් නෑ.
කැනඩාව කියන්නෙ ඉතාමත් විශාල රටක් නිසා ප්‍රාන්තයෙන්, ප්‍රාන්තයට දේශගුණ තත්වයන් සැලකිය යුතු ලෙස වෙනස් වෙනවා. සාමාන්‍යයෙන් හිම ඔක්තෝබර්/නොවැම්බර් මාසවල පටන් අරන් සමහරවිට මාර්තු/අප්‍රේල් දක්වා වැටෙනවා. උෂ්ණත්වය 10°C සිට -25°C දක්වා පරාසයක තියෙන්න පුලුවන්. ඔයාලට හිතාගන්නවත් පුලුවන්ද මේ ඉලක්කම් ගැන. අපේ ශීතකරණයේ උෂ්ණත්වය සාමන්‍යයෙන් සෙන්ටිග්‍රේඩ් අංශක 2 යි. ඉතිං රින 25 කිව්වාම, ඇඟේ හිරිගඩු පිපෙනවා නේද?
අපිට මේ හිම කියන එක පේන්නෙ සීතල සෘනාත්මක දෙයක් හැටියට උනත්, හිම ආවරණය කැනඩාවේ දේශගුණය, ජල ප්‍රවාහ සහ පරිසර පද්ධතීන්ට ඉතා වැදගත් සහ අත්‍යාවශ්‍ය දෙයක්. හිම, හිරු එළියෙන් සියයට 80 සිට 90 දක්වා නැවත අභ්‍යවකාශයට පරාවර්තනය කරන නිසා, අපි ජීවත්වෙන මේ ලෝකය සිසිල් කරලා, මේ මුළු පෘථිවියේ ශක්ති සමතුලිතතාවය ඇති කරනවා.
අපි බලමු හිම කියන්නෙ මොනවද කියලා. හිම කියන්නෙ ජල වාෂ්ප කැටි වූ විට ඇතිවන වර්ෂාපතනය. එය ශීත කළ වර්ෂාවක් නොවෙයි, සාමාන්‍යයෙන් වලාකුළුවල ඇති වන අයිස් ස්ඵටිකීකරණයක්. උෂ්ණත්වය 0°C (32°F) ට වඩා පහත වැටෙන විට සහ වායුගෝලයේ ප්‍රමාණවත් ආර්ද්‍රතාවයක් ඇති විට, ජල වාෂ්ප ද්‍රව අවධිය හරහා නොගොස් කෙලින්ම අයිස් බවට ඝනීභවනය වෙනවා. අයිස් ස්ඵටිකයක් සෑදූන පසු, එය අවට වාතයෙන් අමතර ජල වාෂ්ප අවශෝෂණය කර කැටි කර, හිම ස්ඵටිකයක් හෝ හිම පෙත්තක් බවට වර්ධනය වී පසුව එය පෘථිවියට වැවීම සිදුවෙනවා.
හිම වල නයිට්‍රජන් පෝෂක අඩංගු වෙනවා. ඉතිං වසන්ත ඝෘතුවේදී ඒ හිමවල තියෙනා නයිට්‍රජන් පොලොවට කාන්දුවෙන්නෙ පොහොරක් හැටියට. ඒකයි කැනේඩියානු පොලොවේ පොහොර නැති උනත් සරුවට පලදාවක් ලැබෙන්නෙ.
හිමවල තියෙන අනික් වාසිය තමයි, විසකුරු සතුන් ගිම්හාන(summer) ඝෘතුවේදී දමන බිත්තර සීතලට විනාශ කිරීම. කැනඩාවෙ ගෙවල් හදන්නෙ ලී වලින්, කොහොම තියෙයිද සර්පයො හිටියොත් එහෙම නේද?.
හිම, ඝෘතු නියාමනය කිරීමටත් බලපානවා. මේ ලෝකෙ සීත ඝෘතුවක් නොතිබුනා නම්, පෘතුවිය රත්වෙලා, අපිට, සතුන්ට, සහ ගස් කොළන්වලට ජීවත්වෙන්න බැරිව මැරිලා යනවා. බොහෝ සතුන් ශීත ඝෘතුව වසරේ ඉතිරි කාලය සඳහා ඔවුන්ගේ ශක්තිය ගොඩනඟා ගැනීමට භාවිතා කිරීමත් ස්වභාව ධර්මයේ අපුර්වතම සංසිද්ධියක්. සීත රටවල ජීවත්වන මිනිසුන්ටත් ඒ සංසිද්ධිය එහෙහමමයි.
කැනේඩියන් රජය හිම කියනා බාධකය ආශීර්වාදයක් කරගෙන කැනඩාව ලෝකයේ තියෙන දියුණුම රටක් හැටියට බබලන තැනකට ගෙනාවෙ කොහොමද?
කොටින්ම කියනවා නම්, මේ හිම, ආර්ථිකයට බද්ධ කරගෙන ඉතාමත් සාර්ථකව ගොඩ නැංවූ ආවේනික හිම ක්‍රීඩා ක්ෂේත්‍රයක්, සංස්කෘතියක්, සංචාරක ව්‍යාපාරයක් කැනඩාව සතුව තියෙනවා. කැනඩාවේ පුරවැසියන් ඉතාමත් ආදරය කරන ආවේනික හිම ක්‍රීඩා හුඟක් තියෙනවා.
Snow boots, Jackets, තොප්පි, හිම ක්‍රීඩාවලට අවශ්‍ය ක්‍රීඩා භාණ්ඩ වගේ දෙවල් වටා ගෙතුණු කර්මාන්ත නිසා රැකියා සපයන නිෂ්පාදන ආර්ථිකයකුත් තියෙනවා. මහ පොලොව වැහෙන්න වැටිච්ච මේ හිම අස් කිරීමත්, තවත් රැකියා උත්පාදන කර්මාන්තයක්.
ඒ වගේමයි හිම ආශ්‍රිත කලාවක් ගොඩ නැගිලා තියෙනවා. හිම සහ නත්තල කියන්නෙ නූලයි ඉදිකට්ටයි වගේ දෙයක්. හිම නැති නත්තලකින් මිනිසුන්ට කොහෙත්තම වැඩක් නෑ. නත්තල් කාලෙට ගෙවල්, සේවා ස්ථාන, නගරවල ප්‍රසිද්ධ ස්ථාන ඉතා දර්ශනීය විදුලි බුබුළුවලින් සරසනවා. ඒ කාලෙට නයඟරා, CN කුළුණ වගේ තැන්වල තියෙන විදුලි එලි සැරසීම හරිම කලාත්මකයි.
හිම වැටෙන කැනඩාව ඇත්තටම සීතල රටක්. අපි අවංකව පුදුම වෙන්න ඕන මේ රටේ මිනිසුන් ජීවත්වන එක සම්බන්ධව. මෙරටට බාධාවක් යැයි සිතනා මේ හිම ආශීර්වාදයක් කරගෙන කැනඩාව ලෝකයේ තියෙන දියුණුම රටක් හැටියට බබලන තැනකට ගෙනාවෙ කොහොමද කියලා හිතලා බලන්න ඕන කාරනාවක්. මිනිසා විසින් තම පරිසරය තමාගේ සැප පහසුව සදහා සෑම අතින්ම උණුසුම් පරිසරයක් නිර්මාණය කර තිබෙනා ආකාරය ආශ්චර්‍යජනකයි. හිම කියනා බාධාවට අභියෝග කරමින් ජීවීතය ගෙවා ගැනීමටත්, නිෂ්පාදන කාර්යාවලීන් කර ගැනීමටත් මුළු රටම සකසා ඇති අයුරු හරිම අපුරුයි.
සමශීතෝෂ්ණ දේශගුණයක් ඇති ලංකාවෙ ඉඳලා කැනඩාවට ආපු ශ්‍රී ලංකිකයිනුත් මේ සීතල ධනාත්මක විදියට භාර ගෙන ජීවත් වෙනවා. ආපු කිසිම කෙනෙක් ආයිත් ගියේ නැහැනෙ. ඔයාලත් කැනඩාවට ආවොත්, සීතල ගැන දුක් වෙනවට වඩා ඒ සීතල හේතුවෙන් ගොඩ නැගුනු සුන්දරත්වය, ආර්ථිකය, සෞභාග්‍ය ගැන පුදුම වේවි.
අපිට සීතල තිබුනා නම්, අපි දවසෙම හොඳට රෙද්දක් පොරවා ගෙන නිදියා ගනීවි, නැද්ද? විශ්වාශ කරන්න, කැනඩාවේ බොහෝ විට මිනිස්සු වැඩ කරන්නෙ ශීත ඝෘතුවෙ. ගිම්හානයේ හෙවත් Summer කාලයේ පාසැල් පවා නිවාඩුයි. රැකියා කරන අය නිවාඩු ගන්නෙත් ගිම්හානයේ.
කැනඩාව මේ තරම් බාධක ජයගෙන ඉතාමත් දියුණු රටක් හැටියට සිටීමේ රහස තමයි, ඒ රටේ ජනතාව බුද්ධිමත්ව රටට සහ ජනතාවගේ හිත සුව පිනිස කැපවූ රජයක් සහ පාලකයින් ඡන්දයෙන් පත් කර ගැනීම වගේම පුරවැසියන්ගේ අවංක, කාර්යශීලීබව සහ රට ගැන ඇති කැක්කුම. ඉතිං කැනඩාව උදාහරණයකට ගෙන අපි කවුරුත් එකතුවෙලා අපේ රට ලංකාවත් ඉතා සුන්දර රටක් බවට පත්කර ගනිමු නේද?
මේ ලිපිය හා බැදුණු මාගේ යූ ටියුබ්(Immigrants Without Borders YouTube channel ) වැඩසටහන සදහා පහත දිගුවෙන් ඔබට පිවිසෙන්නට පුළුවන්
කරුණාකර සබැඳි සහ විස්තර සඳහා වීඩියෝවේ විස්තර පිටුව පරීක්ෂා කරන්න.
මගේ මීළඟ ලිපියෙන් “කැනඩාවේ අපද්‍රව්‍යය කළමනාකරණය” ගැන සාකච්ඡා කිරීමට බලාපොරොත්තු වෙමි.
මෙම විද්‍යුත් පුවත්පත් කිසිදු කැනඩා රජයේ නියෝජිත ආයතනයකට හෝ ආගමන නීතිවේදීන්ට සම්බන්ධයක් නැත. මෙම ලිපියේ තොරතුරුවලට පදනම් වී ඇත්තේ විවිධ Online වෙබ් අඩවිවලින් ලබාගත් තොරතුරුයි. එබැවින් ඔබේ විශේෂිත සංචාරක අවශ්‍යතා සඳහා විශේෂඥ ආගමන නීතීඥවරයෙකු හෝ උපදේශකවරයෙකු මුණ ගැසෙන්න.
